Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Bieliński h. Junosza - notatki

11.05.2009 15:18
Bielińscy herbu Junosza
Napisał Robert: środa, 24 maj 2006

Bielińscy herbu Junosza założyli Bielany

Na nasze tereny przybyli z Mazowsza, a ogromny szmat ziemi otrzymali prawdopodobnie jeszcze za rządów książąt mazowieckich, którym Podlasie nadał król Władysław Jagiełło, skłócony wówczas z księciem Witoldem.

Nadanie ziemskie, jakie weszło w posiadanie Bielińskich składało się początkowo nie tylko z terenów przynależnych do obecnych wsi Bielany Wąsy, Żyłaki, Jarosławy i Borysy, ale obejmowało również odsprzedane stopniowo inne grunty m.in. część dziedziny Rozbity Kamień – Komorowo, które w 1 poł. XV w. odkupili od Jana z Bielan Bielińskiego bracia rodzeni Urban z Wojciechem z Komorowa i w 1448 r. zyskownie odsprzedali za 24 kopy groszy.

Dalsze podziały

Podobnie postąpił potomek owego Jana – Jarosław z Bielan Bieliński (założyciel wsi Bielany Jarosławy), który w 1483 r. odsprzedał część ziemi Prędocie Wyszomierskiemu z Wyszomierza w parafii Skibniew, ten zaś na uzyskanych gruntach założył drugą wieś Wyszomierz (gmina Bielany).

Najstarsze wzmianki z XV i XVI w.

Najstarsze wzmianki w aktach sądu ziemskiego drohickiego pochodzą z lat 1456-1483. Wzmiankuje się w nich nie tylko o wymienianych przedstawicieli rodu Bielińskich herbu Junosza – Janie, Jarosławie i jego synie Mikołaju. W 1476 r. Mikołaj, Maciej „Paluch”, Stanisław, Jan i Świętosław (wszyscy z Bielan) procesowali się z Jarosławem Bielińskim. W 1466 r. występowali również Jan „Przepiórka” z bratankiem Stanisławem z Bielan, a w 1481 r. Bartłomiej Bieliński. Początkowo okolicę i wsie nazywano Bielony, później ewoluowała i ustaliła się w wersji współczesnej, czyli – Bielany, podobnie było z nazwiskiem rodowym. W 1528 r. dziedzice Bielan wystawili na popis pospolitego ruszenia trzech konnych żołnierzy, zaś w 1565 r. bracia Mikołaj z Jerzym przybyli na taką paradę w cztery konie. Jeźdźcy byli w zbrojach i z włóczniami. Obaj posiadali majątki rozrzucone po wsiach Bielany Jarosławy, Jarnice, Kowiesy i Sosna Kicki.

Popis pospolitego ruszenia z 1567 r.

Z 1567 r. znamy już pełną listę Bielińskich z naszych Bielan. Stąd wiemy, że na popis przybyli i zostali zapisani w trzech odrębnych grupach przyporządkowanych poszczególnym wsiom – Bielanom Borysom, Jarosławom i Wąsom. Najliczniej stawili się wtedy z tych ostatnich Bielan (8 konnych). W 1569 r. przysięgę na wierność Koronie po przyłączeniu do niej Podlasia składało kilkunastu przedstawicieli naszych Bielińskich.

Wężowie i Kudelscy w Bielanach

W XVI w. część gniazdowych dóbr położonych w Bielanach Jarosławach przeszło w posiadanie rodu Wężów herbu Ślepowron, jednak w pozostałych trzech wsiach nadal dominowali Bielińscy i taki stan rzeczy utrzymywał się niemal do XIX w. W 1580 r. spośród odprowadzających podatek, Bielińskich reprezentowali m.in. najbogatsi i najbardziej wpływowi wówczas współrodowcy: Jerzy i Baltazar, którzy płacili aż od przeszło 30 włók ziemskich (głównie z Jarosławów) i Eliasz, ten płacił w imieniu swoim i kuzynów z Borysów i Żyłaków. Na Wąsach głównym dziedzicem był Jan Kudelski.

Bielińscy w Herbarzach

Bielińscy wymienieni zostali w Herbarzu Bonieckiego. Odnajdujemy tu wzmianki o kupnie i sprzedaży ziemi. Andrzej Bieliński syn Jakuba sprzedał w 1753 r. część wsi Borysy i Żyłaki bratu stryjecznemu Piotrowi Bielińskiemu synowi Franciszka, a w 1759 r. część Wąsów nabył Piotr Bieliński syn Piotra od Macieja Bielińskiego. Swoje szlachectwo przed zaborcami udowodniło również część zamożniejszych Bielińskich, bowiem w wykazie czytamy o Antonim Bielińskim ur. 1765 r. synu Piotra i wnuku Piotra, braciach Pawle Bielińskim ur. 1756 r. i Antonim Bielińskim ur. 1767 r. synach Antoniego i Jadwigi Kosieradzkiej, wnuku Pawła i Jadwigi Wąż, a prawnuku Jana, Augustynie Bielińskim ur. 1761 r. synu Piotra i wnuku Wojciecha oraz również braciach rodzonych Franciszku Bielińskim ur. 1739 r. i Janie Bielińskim synach Macieja i Marianny Krasnodębskiej, a wnukach Marcina.

Folwark Podnieśno

Osiemnaste stulecie przyniosło ekspansję przedstawicieli niektórych Bielińskich na sąsiednie majątki ziemskie. Wtedy udało się im przejąć sporych rozmiarów folwark we wsi Podnieśno (ok. 300 ha), który stanowił ich własność do momentu sprzedania go w 1805 r. przez Józefa Adriana Bielińskiego. Do bardziej znanych postaci z kart historii naszego regionu należy też żyjący w XIX w. sołtys Krasnodębów Sypytek, który udzielał schronienia sławnemu dowódcy powstania styczniowego księdzu Stanisławowi Brzósce.

Kilka rodów

Heraldycy i genealogowie odróżniają przynajmniej kilka odrębnych rodów używających nazwisk Bieliński, Bieleński i Bielański. Pierwszych żyje w Polsce współcześnie 6112, drugich zaledwie 12, a trzecich 1017. W byłym województwie siedleckim było 283 Bielińskich. Na terenie naszego powiatu Bielińscy zamieszkują m.in. w Sokołowie, Bielanach Jarosławach, Wąsach i Żyłakach (Bielany Borysy zostały przyłączone do sąsiedniej wsi), również w Ceranowie, Kobylanach Górnych, Mołomotkach, Podrogowie, Przywózkach, Skwierczynie, Tchórznicy, Toczyskach Podbornych i Wojewódkach Górnych.

DARIUSZ KOSIERADZKI (Życie Sokołowa 6 VIII 2004)

Dane uzupełniające:
(głównie w oparciu o badania Zbigniewa Wąsowskiego i Tomasza Jaszczołta)

Najstarsze zapisy:

1474 r. Jarosław z Bielon
1476 r. Mikołaj, Maciej Paluch, Stanisław, Jan i Świętosław z Bielan procesowali się z Jarosławem z Bielan
1476 r. Mikołaj, Maciej, Jan i Świętosław pozwali Jarosława i jego syna Mikołaja z Bielan
1479 r. Jarosław Bieliński
1481 r. Bartłomiej Bieliński
1483 r. Jarosław z Bielan z synem Mikołajem zastawili "połosę" roli Prędocie Wyszomierskiemu
1448 r. Urban z Wojciechem bracia rodzeni z Komorów dziedzictwo które kupili od Jana z Bielan sprzedali za 24 kopy groszy wraz z patronatem kościoła
1488 r. Jan z Bielan
1466 r. Jan zwany Przepiórka i jego bratanek Stanisław z Bielan
1456 r. Jarosław z Bielon ze swą żoną Katarzyną z Bielon

Popis pospolitego ruszenia 1528 r. Drohiczyn:

Bielińscy z Bielan w trzy konie

Popis pospolitego ruszenia 1565 r.

Jerzy Walenty syn Jarosława stawił się na czterech koniach zbrojnych w oszczepy dwóch z Bielan i dwóch z Jarnic (opodal Liwca)

Popis pospolitego ruszenia 1567 r. Radoszkowice na Litwie

Bielany Borysy:

Andrzej syn Mikołaja - klacz, miecz
Eliasz syn Mikołaja - klacz, miecz

Bielany Jarosławy:

Mikołaj z bratem swym Jerzym z Jarosławów, z połowy Jarnic, z Kowies, z Sosny Kicek - cztery konie z włóczniami w zbroi

Bielany Wąsy:

Jakub syn Szczęsnego - koń, włócznia, zbroja
Jan syn Szczęsnego - klacz, kord, zbroja
Michał syn Szczęsnego - klacz, miecz, zbroja
Wincenty syn Szczęsnego - klacz, miecz, zbroja
Wojciech syn Mikołaja - klacz, miecz, zbroja
Samson syn Wojciecha - klacz, miecz
Andrzej syn Stanisława - klacz, miecz
Paweł syn Druzjaniny(?) - klacz, miecz

Przysięga na wierność Koronie 1569 r. Drohiczyn :

Bielany:

Jan Bieliński syn Kucza
Andrzej syn Stanisława
Wojciech syn Mikołaja
Samson syn Wojciecha
Druzjanna żona Jana

Bielany Jarosławy:

Mikołaj syn Wojciecha Jarosławów
Jerzy syn Wojciecha Jarosławów z Bielan Jarosławów i z Jarnic

Podatek 1580 r.:

Borysy, Żyłaki:

Eliasz Bieliński z cześnikami z Bielan Borysów włók ziemskich 2 1/2

Bielany Jarosławy:

Jerzy i Baltazar Bielińscy z Bielan i Jarosławów włók ziemskich 30
Baltazar z Kicek dał od 1/3 włóki ziemskiej

Bielany Wąsy:

Jan Kudelski z Wąsów i Żyłaków włók ziemskich 7 1/2

Podatek tzw. pogłówne z 1662 r.:

Bielany Borysy:

Grzegorz Bieliński
Paweł Bieliński
Piotr Kudelski
Katarzyna Bielińska
Stanisław Bieliński
Mateusz Bieliński
Grzegorz Bieliński

Bielany Jarosławy:

Władysław Wąż
Adam Bieliński
Stefan Wąż

Bielany Wąsy:

Bielińscy dziedzicowie Wąsów od braci, sióstr i czeladzi po 1 zł - 19 osób
i od żon, dzieci - osób 25

Bielany Żyłaki:

Jan Bieliński Kucz
Jan Słaby
Marcin Bieliński
Maciej i Jan Bielińscy
Stanisław Wąż
Adam Bieliński

Podatek tzw. pogłówne z 1676 r.:

Bielany Borysy:

Władysław Bieliński
Piotrowska, Mateusz Bieliński, Marcin Bieliński
Marcin Bieliński
Stanisław Bieliński
Stanisław Wąż
Stanisław Kudelski
Jan Bieliński
Wawrzyniec Kryński
Walenty Paczóski

Bielany Żyłaki:

Wawrzyniec Bieliński
Marcin Bieliński
Andrzej Bieliński
Augustyn Bieliński
Jan Bieliński

Bielany Wąsy:

Józef Bieliński
Bartosz Ruciński
Kacprowa Bielińska
Wojciechowa Bielińska
wdowa Rucińska
Wojciech Bieliński
Andrzej Bieliński
Janowa Rucińska
Jan Bieliński
Maciej Paczóski
Wojciechowa Bielińska
Jan Bieliński
Grzegorz Bieliński
Jakub Bieliński

Bielińscy urzędnicy za czasów I Rzeczpospolitej:

Teodor Bieliński - pisarz ziemski drohicki w 1765 r. z majątku Podnieśno
Kazimierz Bieliński - burgrabia drohicki w 1752 r.
Maciej Bieliński - burgrabia drohicki w 1763 r. z majątku Podnieśno

Adam Boniecki "Herbarz Polski" (fragmenty):

Bielińscy herbu Junosza

Józef Bieliński syn Pawła, wnuk Jana, prawnuk Wojciecha z Bielan legitymował się 1782 r. w ziemstwie lwowskim. Andrzej Bieliński syn Jakuba sprzedał w 1753 r. część Bielan Borysów i Żyłaków bratu swemu stryjecznemu Piotrowi Bielińskiemu, synowi Franciszka. Piotr Bieliński syn Piotra nabył w 1759 r. część dóbr Bielany Wąsy od Macieja Bielińskiego, syna Piotra. Antoni Bieliński, syn Piotra i Franciszki, wnuk Piotra, ur. 1765 r. wylegitymował się w Galicji Zachodniej. Wylegitymowali się także: Paweł Bieliński ur. 1756 r. i Antoni Bieliński ur. 1767 r., synowie Antoniego i Jadwigi Kozieradzkiej (Kosieradzkiej) wnukowie Pawła i Jadwigi Wąż i prawnukowie Jana. Ojciec ich Antoni Bieliński zwany "Gęsiak" nabył w 1761 r. część dóbr Bielany Borysy, a dziada ich Pawła kwitowała w 1766 r. Małgorzata, córka Piotra Bielińskiego.
Augustyn Bieliński ur. 1761 r., syn Piotra i Jadwigi, wnuk Adalberta (Wojciecha). Ojciec jego Piotr Bieliński nabył w 1782 r. część dóbr Bielan Wąsów i Borysów.
Franciszek Bieliński ur. w 1739 r. i Jan Bieliński ur. w 1750 r., synowie Macieja i Marianny (Krasnodębskiej), wnukowie Marcina. Ojciec ich Maciej Bieliński nabył w 1766 r. część dóbr Bielan Wąsów od Gertrudy Bielińskiej.
Sylwester Bieliński ur. 1756 r., syn Mateusza i Gertrudy, wnuk Franciszka "Muchy" i Anastazji. Ojciec jego Mateusz Bieliński ur. w 1727 r., a dziad Franciszek, syn Wojciecha nabył w 1752 r. część dóbr Bielany Żyłaki od Franciszka Bielińskiego, syna Jerzego.

Fragmenty z książki „Sokołów Podlaski. Dzieje miasta i okolic”

pod red. G. Ryżewskiego, Sokołów Podlaski 2006, z rozdziału „Osadnictwo lewobrzeżnej części ziemi drohickiej w XV i na pocz. XVI w. – okolice Sokołowa, Węgrowa i Mord. T. Jaszczołt:

„…Skomplikowana struktura własnościowa występowała w okolicy Bielany (do XVIII w. występowała w źródłach forma Bielony). W XVI w. okolica ta składała się z czterech wsi: Bielany Borysy, Jarosławy, Wąsy i Żyłaki. Niewątpliwie podział na odrębne wsie zaczął kształtowac się już w poł. XV w…. Bielany zostały w 1424 r. włączone do erygowanej parafii w Sokołowie i dopiero potem przeszły do parafii rozbickiej. W 1441 r. (lub 1451) Przecław i Tomasz z Bielan kupili od Andrzeja z Błonia częśc jego gruntów i tam osiedli. W 1448 r. był wspomniany Jan z Bielan, od którego grunty kupili Urban i Wojciech z Rozbitego Kamienia. W 1450 r. Jarosław z Bielan z żoną Katarzyną sprzedali połowę swego dziedzictwa w Bielanach – Janowi z Bębnowa (może Babnowo lub Baborowo?)… W 1480 r. (Jarosław z Bielan) zastawił połosę roli Prędocie Wyszomierskiemu, a w 1482 r. zeznał dług u mieszczanina z Pułtuska… Na dziale Jarosława i jego potomków z pewnością powstały Bielany Jarosławy… W 1489 r. od Mikołaja zwanego Szalany i jego syna Jana kupił częśc gruntów Mikołaj Żyłak z Suchożebrów. Na kupnie tym powstała wieś Bielany Żyłaki. Mikołaj Żyłak wstępował jeszcze w 1495 r… Z pewnością istniały co najmiej trzy rody Bielińskich różnych herbów. Może pierwotni dziedzice byli herbu Lubicz. Ten herb podawali Tomasz i Przecław… Niewykluczone, że inni ich krewni pozostali w Bielanach i pochodziła od nich część Bielińskich. W 1557 r. byli znani Bielińscy herbu Korab. W 1528 r. Bielińscy wstawili do popisu 3 konie…”

http://www.zsokolowa.com/index.php?opti ... &Itemid=46

Genealogia Bielińskich