Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Salska Helena

30.05.2010 18:43
Salska Helena (numer obozowy 2323)
urodziła się 2 marca 1884 roku w Sinicy pow. radomski. Nauczycielka, mgr historii z Pabianic.W 1902 r. ukończyła Państwowe Gimnazjum Żeńskie (z językiem wykładowym rosyjskim) w Piotrkowie. Po zdaniu matury rozpoczęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, na kierunku - język polski, historia, które jednak musiała przerwać, by zaopiekować się po śmierci rodziców młodszym rodzeństwem. Podjęła wtedy pracę jako nauczycielka domowa w Waliszewie w powiecie gostyńskim. Od 1907 do 1923 roku była zatrudniona w Gimnazjum Męskim Macierzy Szkolnej oraz Miejskim Gimnazjum w Łęczycy, w latach 1918-23 na stanowisku dyrektora. Od 1923 roku swoje życie związała z Pabianicami. W latach 1923-1939 uczyła historii i geografii w Gimnazjum Męskim im. Jędrzeja Śniadeckiego, a także (1923-1927) w Gimnazjum im. Królowej Jadwigi. W 1934 r. uzyskała tytuł magistra nauk humanistycznych w zakresie historii na uniwersytecie w Poznaniu. Przez dwa lata była kustoszem muzeum w Pabianicach. W latach 1932-1939 z ramienia Polskiej Macierzy Szkolnej opiekowała się Biblioteką Publiczną. Deportowana do Ravensbrück 2 listopada 1939 r. w pierwszym transporcie polskich kobiet, składający się z pięciu pabianiczanek. Aresztowana była przez SS w związku ze swoją działalnością w Polskim Związku Zachodnim, przebywała w więzieniach w Pabianicach, we Wrocławiu, Głogowie, Berlinie. Cieszyła się wielkim autorytetem wśród więźniarek. Władając doskonale językiem niemieckim prowadziła- w ramach więźniarskiego nauczania-wykłady wśród Niemek, m.in. na temat Zachodniej Słowiańszczyzny. Salska była inicjatorką duchowego oporu więźniarek, a także propagowała-jako formę oporu- "przechwytywanie" przez więźniarki polityczne funkcji w administracji obozu, obsadzanych przez więźniarki (blokowe, sztubowe, kucharki, biura komendantury). Ravensbrück, podobnie jak Buchenwald, stał się obozem "walczącym", a po przechwyceniu z rąk kryminalistek lub uległym władzom lagrowym przez więźniarki polityczne pewnej liczby "funkcji" stwarzało w pewnym zakresie ochronę dla działania lagrowego Podziemia. Opinia w tej sprawie Heleny Salskiej, jej udział w takich inicjatywach miały dla lagrowego ruchu oporu w Ravensbrück ogromne znaczenie. Helena Salska wstąpiła do harcerstwa w koncentracyjnym obozie Ravensbrück, składając przyrzeczenie na ręce drużynowej "Murów" Józefy Kantor. Po wyzwoleniu obozu przebywała w Szwecji, otoczona opieką przez Szwedzki Czerwony Krzyż. Ze względu na stan zdrowia rozdzielona z drużyną, przebywała w szpitalu w Hässcholm-Fridherm. Do Pabianic powróciła w listopadzie 1945 r. Tu 15 listopada 1945 roku podjęła pracę w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Jędrzeja Śniadeckiego i Liceum dla Dorosłych, gdzie zajmowała stanowisko najpierw wicedyrektora, a następnie dyrektora. Od 1948 roku aż do przejścia na emeryturę w 1951 roku pełniła funkcję dyrektora Jedenastoletniej Szkoły TPD. W latach 1952-1954 zatrudniona była w Wydziale Oświaty w referacie przedszkoli w charakterze urzędnika kontraktowego. Od 1946 r. przez kilka kadencji była radną. Działała też w Związku Byłych Więźniów Politycznych oraz Komisji Dokumentacji Zbrodni Hitlerowskich. Dom Kultury Młodzieżowej w Pabianicach otrzymał Jej imię. Zmarła 11 grudnia 1956 roku.
Źródło: jtajchert.w.interia.pl