Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Romanowski Leon Bożawola

8.02.2012 15:55
Leon Bożawola Romanowski - ur. ok. 1800, zm. 25 grudnia 1882 w Sławucie, Wołyń - polski prawnik, heraldyk, literat.
Uczęszczał do gimnazjum w Winnicy, później ukończył (prawdopodobnie) studia prawnicze. Odbył praktykę przy trybunale podolskim, pracował jako obrońca sądowy, a od 1840 był doradcą prawnym książąt Sanguszków w Sławucie na Wołyniu. Od około 1860 porządkował rodzinne archiwum Sanguszków i rozpoczął pracę nad rodowodem książąt. Tej pracy nie ukończył, ale ogłosił szereg artykułów heraldycznych, korzystając z zasobów archiwum, m.in. Do historii domu x. Ostrogskich
i Lubartowiczów (1871/1872), Eustachy książę Sanguszko (1879), Rodowód Potockich hrabiów herbu Pilawa (1882). Ponadto był autorem utworów poetyckich, okolicznościowych i religijnych, m.in. pieśni Zdrowaś Marya; ogłosił humoreskę Pan Jakub Szpala (1882).

Nekrolog Leona Romanowskiego ogłoszony i umieszczony w Bibliotece Warszawskiej z 1883 roku, tom I, str. 32:

"Leon ,Bożawola Romanowski, konserwator archiwów książąt Sanguszków, umarł 25 grudnia 1882 w Sławucie, licząc 82 lata wieku. Ś. 'p. Leon Romanowski kończył nauki w Winnicy w b. gimnazjum podolskiem, pod kierunkem pijara ks. Maciejowskiego, poczem poświęcił się zawodowi prawnemu.
Po odbyciu praktyki palestranckiej przy trybunale podolskim, został obrońcą sądowym i osiadł w Lityniu gub. podolskiej. Gdy przy wprowadzeniu w prowincjach północno i południowo zachodnich ogólnych praw cesarstwa w miejsce statutu litewskiego (1840), urzęda adwokatów przestały istnieć, przeniósł się na Wołyń i objął kierunek interesów prawnych książąt Sanguszków. Spracowany w zbyt obszernym zakresie zajęć, szukał wytchnienia na łonie nauki, którą od młodości miłował, i objąwszy skromnie uposażoną posadę konserwatora archiwów ks. Sanguszków w Sławucie, zasilał pisma periodyczne cennymi swemi artykułami. Przez pewien czas był stałym współpracownikiem pisma zbiorowego "Gwiazda", wychodzącego w Kijowie pod redakcją B. Dołęg' od 1845 do 1850 , gdzie prócz wielu prób poetycznych czytamy udatną nowelę ..Kamieniec Podolski". Wzniosłą i pełną natchnienia pieśń Zdrowaś Mario..." utworu ś. p. L. Romanowskiego śpiewają po wszystkich kościołach polskich. Przy schyłku życia, korzystając z archiwum wziął się do prac genealogicznych, których owocem jest dzieło "Rodowód Potockich herbu Piława" 1882, tudzież równie źródłowo opracowane dzieło "Rodowód książąt Lubartowiczów Sanguszków, które oczekuje nakładcy”

Pracę niniejszą, dedykował autor hr. Aleksandrowi Rzyszczewskiemu. O nim parę słów. Aleksander Rzyszczewski, herbu Pobóg, późniejszy pan na Oleksińcu i Rokitnie , urodził się dn. 6 grudnia 1833 r., jako trzeci syn Gabrjela i ks. Celestyny z Czartoryskich w Żukowcach". Był on bratem Leona, sławnego wydawcy "Codex diplomaticus Poloniae". W r. 1879 powołano Aleksandra Rzyszczewskiego do komisji redakcyjnej kijowskiej w sprawie uwłaszczenia włościan, którą to sprawę gorąco popierał i jeden z pierwszych podpisał. Ożeniony z Anielą Mężeńską, herbu Kościesza, pozostawił 4 dzieci,: Augusta, Marję, Adama i Stefana. Umarł w r. 1891 w Oleksińcu.
Jakób Hoffman.

za - notka biograficzna Wikipedia, nekrolog "Szpargały" - czasopismo poświęcone miłośnictwo i zbieractwu książek oraz innych osobliwości bibliograficznych, Warszawa X 1934, zeszyt 3.