Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Śnieżko-Błocka Maria Gabriela (Gabriela Zapolska)

15.10.2008 10:04
[blok]Maria Gabriela Śnieżko-Błocka "Gabriela Zapolska", z Korwin-Piotrowskich, pseudonimy: Józef Maskoff, Walery Tomicki, urodziła się 30.03.1857 w Podhajcach na Wołyniu, gdzie w miejscowej szkole jest jej niewielkie muzeum, zmarła 21.12.1921 we Lwowie: dramatopisarka, prozaik, publicystka. W 1882, po zerwaniu z rodziną i mężem, została aktorką, występując w Krakowie, Lwowie, Poznaniu i w galicyjskich zespołach wędrownych. W 1889 wyjechała do Paryża, gdzie grywała drobne role w teatrzykach bulwarowych, od 1892 w Théâtre Libre A. Antoine'a, od 1895 także w modernistycznym Théâtre de l'Oeuvre. Po powrocie do kraju występowała m.in. w teatrach Krakowa i Lwowa. Od 1904 we Lwowie, zorganizowała wraz z drugim mężem, malarzem S. Janowskim, zespół teatralny, z którym objeżdżała Galicję.
Związana z naturalizmem, ukazywała bez osłonek drastyczne strony obyczajowości, głównie drobnomieszczańskiej, narażając się na ataki kół konserwatywnych i katolickich.
Opublikowała m.in.: zbiory opowiadań - Akwarele (1885), Z dziejów boleści (1890), cykl Menażeria ludzka (1893). Powieści społeczno-obyczajowe, np.: Kaśka Kariatyda (Przegląd Tygodniowy 1885-1886, wydanie książkowe 1888), Zaszumi las (1899), głośna Sezonowa miłość (tom 1-3, 1905) i jej kontynuacja Córka Tuśki (1907). Do najwybitniejszych utworów scenicznych Zapolskiej należą komedie obyczajowe atakujące mieszczańską moralność: Żabusia (1897), Moralność pani Dulskiej (1906), Ich czworo (1907), Skiz (1908), Panna Maliczewska (1910).Wg utworów Zapolskiej zrealizowano m.in. filmy: Carewicz M. Fuchsa (1918), Tamten W. Lenczewskiego (1921), O czym się nie mówi E.Puchalskiego (1924) i M. Krawicza (1939), Policmajster Tagiejew J. Gardana (1929), Moralność pani Dulskiej B. Niewolina (1930, pierwszy polski film z nagraniem dźwięku na płytach gramofonowych). W Czechosłowacji Moralność pani Dulskiej zrealizował J. Krejčik (1958).

[]