Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Skarżyński Dionizy (1820-1903)
14.03.2009 11:47
Skarżyński Dionizy, syn Łukasza i Anny, obywateli ziemskich z gub. wileńskiej i suwalskiej, ur. 1820 r. Kształcił się w Sejnach, a następnie w Królewcu. Losy jego związane były nader ściśle z losami brata jego Onufrego. Obaj bracia bowiem nie tylko kształcili się razem, lecz w r. 1847 zostali aresztowani i osadzeni w więzieniu u Dominikanów w Wilnie, a następnie przeniesieni do cytadeli w Warszawie, gdzie przebyli lat 6. Zesłani wreszcie do robót ciężkich, karę odbywali w Tarze, a następnie czas pewien mieszkali na wygnaniu, jako osiedleńcy (Djonizy Skarżyński miał wówczas miejsce u znanego przedsiębiorcy i przemysłowca Koziełł-Poklewskiego). Wrócili obaj bracia do kraju w r. 1859. Wówczas Dionizy ożenił się z p. Jadwigą Orłowską i założył w Kownie, a raczej na przedmieściu kowieńskiem Aleksocie (już za Niemnem w gub. suwalskiej) „Dom zleceń rolników nad-niemeńskich". Był też radcą T-wa Kredytowego ziemskiego i członkiem T-wa rolniczego w Warszawie, przemawiając tutaj (wespół z Tomaszem Potockim) za potrzebą bezzwłocznego uwłaszczenia (Por. Z. L. S. „Historia dwóch lat, t. II, str, 14). W okresie demonstracji przedpowstańczych wyjechał za granicę i wskutek udziału w pracach emigracyjnych do kraju powrócić nie mógł i osiadł za granicą. Był czas pewien w Paryżu, studja prawne odbywał w Heidelbergu, wreszcie osiadł w Krakowie, oddając się działalności bankowej, która wszakże nie odpowiadała jego usposobieniu. Wrócił na Litwę przed r. 1890 i zamieszkał w maj. rodzinnym Dajnowie. Zmarł tamże w r. 1903.Szczegóły od p. Jadwigi ze Skarżyńskich Marszewskiej.
[Gieysztor J., Pamiętniki...]
Odpowiedzi (3)
14.11.2009 13:00
Podaję pełniejszy biogram Dyonizego Skarżyńskiego h. Bończa.
Biogram ten opublikowałem na stronach "WSZYSCY POLACY - Internetowa Encyklopedia Biograficzna" jako prawnuk Onufrego Skarżyńskiego - brata Dyonizego.
[herb_lewa]boncza Skarżyński Dionizy (1820–1903), spiskowiec, Sybirak, powstaniec 1863 r. Ur. 18 IV w Bendrach w Sejneńskiem, był synem Łukasza Józefa i Anny z Michniewiczów, młodszym bratem Onufrego (zob.), wraz z bratem objął majątek rodowy Bendry.
S. uczył się w gimnazjum w Sejnach, następnie razem z bratem studiował w Królewcu, gdzie związał się z tamtejszym ośrodkiem konspiracyjnym. Po powrocie do kraju pozostawał w bliskich stosunkach z dr Piotrowskim (zm. 1848), agentem Tow. Demokratycznego Polskiego (TDP), od którego otrzymywał wydawnictwa emigracyjne do rozpowszechnienia. Aresztowany w r. 1843 Wincenty Dawid, członek tajnego tzw. Związku Narodu Polskiego, w czasie zeznań kompromitujących wiele osób wymienił S-ego, wskutek czego Komisja Śledcza w Warszawie za aprobatą namiestnika I. F. Paskiewicza przeprowadziła w domu braci Skarżyńskich <<nagłą>> rewizję, lecz niczego nie znaleziono. S. kontynuował w Król. Pol. I na Litwie działalność spiskową, uczestnicząc w przygotowaniach do powstania, które miało wybuchnąć w r. 1846. W związku z tym podróżował i spotykał się z przybywającymi do kraju emisariuszami. W Poznaniu kontaktował się z Tomaszem Malinowskim, księgarzem Napoleonem Kamińskim i in. Na prośbę spiskowca, lekarza Anicentego Reniera, zajmował się także sprowadzaniem wydawnictw emigracyjnych, w czym pomagał mu ks. Krzysztof Szwernicki. Działalnośc S-ego zwróciła nań ponownie uwagę policji i w r. 1846 obostrzono nad nim tajny dozór policyjny. Zeznania aresztowanych w Warszawie i zaborze pruskim spiskowców (m. in. Ludwika Mierosławskiego, który wymienił braci Skarżyńskich jako <<oddanych sprawie polskiej>>) spowodowały, iż 12 XI 1846 Paskiewicz polecił aresztować ich i wysłać do więzienia w byłym klasztorze Dominikanów w Wilnie. Śledztwo ujawniło, iż S. zajmował się wraz z bratem Onufrym zarówno sprowadzaniem i kolportowaniem zakazanej literatury, jak i werbowaniem uczestników do planowanego powstania. Mimo licznych konfrontacji, nacisków, obietnic i gróźb, S. uparcie się wszystkiego wypierał, przyznając się jedynie do kontaktów z Piotrowskim i czytania niektórych zakazanych ksiąek.
Powiadomiony przez gubernatora wileńskiego F. J. Mirkiewicza o przebiegu śledztwa, Paskiewicz polecił 1/13 IV 1847 wysłać obu braci Skarżyńskich do Warszawy. S. pod eskortą wyjechał z Wilna. Więziony w Cytadeli, nie tylko odmówił zeznań, ale odwołał nawet część z tych, które złożył w Wilnie. Za <<upór>> odmówiono mu widzenia z chorym ojcem, któremu w r. 1848 za działalność synów udzielono ostrej nagany, obciążono kosztami śledztwa i oddano pod tajny dozór policyjny. Usiłowano jeszcze przez ponad trzy lata bezskutecznie wydobyć os S-ego zeznania; dopiero 16 VIII 1850 sąd wojskowy skazał go na bezterminową katorgę <<za udział w przygotowaniach umysłów do buntu>>. Upłynęły następne dwa lata nim Audytoriat Polowy konfirmował ten wyrok (8/29 I 1852), 20 II t. r. Paskiewicz zmniejszył karę do trzech lat ciężkich robót w zakładach na Syberii.
Bracia Skarżyńscy pod eskortą czterech żandarmów wyruszyli wraz z ks. Szwermickim w kibitkach pocztowych w drogę najpierw do Moskwy, a następnie do Syberii Zachodniej. S. odbywał karę w gorzelni w Jekatierinsku pod Tarą (gub. tobolska). W sierpniu 1853 przeniesiono S-ego na osiedlenie w gminie Łoginowskiej w tarskim okręgu. Jako szlachcic pobierał zasiłek z Król. Pol. (57 rb. 14 i 1/2 kopiejki srebrem rocznie). W I 1855 – S. mieszkał w Tobolsku. Przez jakiś czas był zatrudniony w jednym a przedsiębiorstw Alfonsa Koziełł-Poklewskiego. Opinia policyjna o nich brzmiała <<Niczym się nie zajmuje. Prowadzi się nienagannie... Na mocy manifestu koronacyjnego z r. 1856 uzyskał w r. 1858 zgodę na powrót do kraju. Na przedmieściu Kowna Aleksocie (już za Niemnem, w gub. suwalskiej) założył Dom Zleceń Rolników Nadniemeńskich. Następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie działał w Tow. Rolniczym, opowiadając się za uwłaszczeniem, był też radcą Tow. Kredytowego Ziemskiego. Przed powstaniem działał w stronnictwie <<białych>>. W lipcu 1863r. został mianowany dyrektorem Wydz. Skarbu Rządu Narodowego. Odpowiadał wówczas za kasę główną, którą ukrył u swojej krewnej. Po objęciu władzy przez <<czerwonych>> we wrześniu 1863 zrzekł się swojego stanowiska i wyjechał za granicę. Przebywał krótko na emigracji w Paryżu, następnie studiował prawo w Heidelbergu i otrzymał tam stopień doktora praw (wg. nekrologu w „Tyg. Ilustr.”). Osiadł w Krakowie ok. 1870r., był członkiem dyrekcji Banku dla Przemysłu i Handlu Galicyjskiego w I 1872 – 87. Od r. 1870 do śmierci był członkiem Tow. Gospodarczo-Rolniczego w Krakowie, od r. 1886 członkiem dyrekcji Galicyjskiego Zakładu Kredytowego Ziemskiego. S. zmarł 19 VI 1903 w Dajnowie (pow. białostocki).
S. był żonaty (od ok. 1858 r.) z Jadwigą z Orłowskich.
Wiktoria Śliwowska
Biogram ten opublikowałem na stronach "WSZYSCY POLACY - Internetowa Encyklopedia Biograficzna" jako prawnuk Onufrego Skarżyńskiego - brata Dyonizego.
[herb_lewa]boncza Skarżyński Dionizy (1820–1903), spiskowiec, Sybirak, powstaniec 1863 r. Ur. 18 IV w Bendrach w Sejneńskiem, był synem Łukasza Józefa i Anny z Michniewiczów, młodszym bratem Onufrego (zob.), wraz z bratem objął majątek rodowy Bendry.
S. uczył się w gimnazjum w Sejnach, następnie razem z bratem studiował w Królewcu, gdzie związał się z tamtejszym ośrodkiem konspiracyjnym. Po powrocie do kraju pozostawał w bliskich stosunkach z dr Piotrowskim (zm. 1848), agentem Tow. Demokratycznego Polskiego (TDP), od którego otrzymywał wydawnictwa emigracyjne do rozpowszechnienia. Aresztowany w r. 1843 Wincenty Dawid, członek tajnego tzw. Związku Narodu Polskiego, w czasie zeznań kompromitujących wiele osób wymienił S-ego, wskutek czego Komisja Śledcza w Warszawie za aprobatą namiestnika I. F. Paskiewicza przeprowadziła w domu braci Skarżyńskich <<nagłą>> rewizję, lecz niczego nie znaleziono. S. kontynuował w Król. Pol. I na Litwie działalność spiskową, uczestnicząc w przygotowaniach do powstania, które miało wybuchnąć w r. 1846. W związku z tym podróżował i spotykał się z przybywającymi do kraju emisariuszami. W Poznaniu kontaktował się z Tomaszem Malinowskim, księgarzem Napoleonem Kamińskim i in. Na prośbę spiskowca, lekarza Anicentego Reniera, zajmował się także sprowadzaniem wydawnictw emigracyjnych, w czym pomagał mu ks. Krzysztof Szwernicki. Działalnośc S-ego zwróciła nań ponownie uwagę policji i w r. 1846 obostrzono nad nim tajny dozór policyjny. Zeznania aresztowanych w Warszawie i zaborze pruskim spiskowców (m. in. Ludwika Mierosławskiego, który wymienił braci Skarżyńskich jako <<oddanych sprawie polskiej>>) spowodowały, iż 12 XI 1846 Paskiewicz polecił aresztować ich i wysłać do więzienia w byłym klasztorze Dominikanów w Wilnie. Śledztwo ujawniło, iż S. zajmował się wraz z bratem Onufrym zarówno sprowadzaniem i kolportowaniem zakazanej literatury, jak i werbowaniem uczestników do planowanego powstania. Mimo licznych konfrontacji, nacisków, obietnic i gróźb, S. uparcie się wszystkiego wypierał, przyznając się jedynie do kontaktów z Piotrowskim i czytania niektórych zakazanych ksiąek.
Powiadomiony przez gubernatora wileńskiego F. J. Mirkiewicza o przebiegu śledztwa, Paskiewicz polecił 1/13 IV 1847 wysłać obu braci Skarżyńskich do Warszawy. S. pod eskortą wyjechał z Wilna. Więziony w Cytadeli, nie tylko odmówił zeznań, ale odwołał nawet część z tych, które złożył w Wilnie. Za <<upór>> odmówiono mu widzenia z chorym ojcem, któremu w r. 1848 za działalność synów udzielono ostrej nagany, obciążono kosztami śledztwa i oddano pod tajny dozór policyjny. Usiłowano jeszcze przez ponad trzy lata bezskutecznie wydobyć os S-ego zeznania; dopiero 16 VIII 1850 sąd wojskowy skazał go na bezterminową katorgę <<za udział w przygotowaniach umysłów do buntu>>. Upłynęły następne dwa lata nim Audytoriat Polowy konfirmował ten wyrok (8/29 I 1852), 20 II t. r. Paskiewicz zmniejszył karę do trzech lat ciężkich robót w zakładach na Syberii.
Bracia Skarżyńscy pod eskortą czterech żandarmów wyruszyli wraz z ks. Szwermickim w kibitkach pocztowych w drogę najpierw do Moskwy, a następnie do Syberii Zachodniej. S. odbywał karę w gorzelni w Jekatierinsku pod Tarą (gub. tobolska). W sierpniu 1853 przeniesiono S-ego na osiedlenie w gminie Łoginowskiej w tarskim okręgu. Jako szlachcic pobierał zasiłek z Król. Pol. (57 rb. 14 i 1/2 kopiejki srebrem rocznie). W I 1855 – S. mieszkał w Tobolsku. Przez jakiś czas był zatrudniony w jednym a przedsiębiorstw Alfonsa Koziełł-Poklewskiego. Opinia policyjna o nich brzmiała <<Niczym się nie zajmuje. Prowadzi się nienagannie... Na mocy manifestu koronacyjnego z r. 1856 uzyskał w r. 1858 zgodę na powrót do kraju. Na przedmieściu Kowna Aleksocie (już za Niemnem, w gub. suwalskiej) założył Dom Zleceń Rolników Nadniemeńskich. Następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie działał w Tow. Rolniczym, opowiadając się za uwłaszczeniem, był też radcą Tow. Kredytowego Ziemskiego. Przed powstaniem działał w stronnictwie <<białych>>. W lipcu 1863r. został mianowany dyrektorem Wydz. Skarbu Rządu Narodowego. Odpowiadał wówczas za kasę główną, którą ukrył u swojej krewnej. Po objęciu władzy przez <<czerwonych>> we wrześniu 1863 zrzekł się swojego stanowiska i wyjechał za granicę. Przebywał krótko na emigracji w Paryżu, następnie studiował prawo w Heidelbergu i otrzymał tam stopień doktora praw (wg. nekrologu w „Tyg. Ilustr.”). Osiadł w Krakowie ok. 1870r., był członkiem dyrekcji Banku dla Przemysłu i Handlu Galicyjskiego w I 1872 – 87. Od r. 1870 do śmierci był członkiem Tow. Gospodarczo-Rolniczego w Krakowie, od r. 1886 członkiem dyrekcji Galicyjskiego Zakładu Kredytowego Ziemskiego. S. zmarł 19 VI 1903 w Dajnowie (pow. białostocki).
S. był żonaty (od ok. 1858 r.) z Jadwigą z Orłowskich.
Bibliografia
Tygodnik Ilustrowany VII/1903r. nr.29, s.579, Djakow W. A., Gałkowski A., Śliwowska W., Zajcew W. M., Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832 – 1855 (Królestwo Polskie). Przewodnik biograficzny. Wr. 1990 (biogr.); - Fajnhauz D., Ruch konspiracyjny na Litwie i Rusi 1846 – 1848. W. 1965, Kieniewicz S., Powstanie styczniowe, Wyd. 2, W 1883, [Przyborowski W.] Z. I. S. , Historia dwóch lat 1861 – 1862, Kr. 1893 II; Ramatowska F., Rząd Narodowy Polski w latach 1863 – 1864. W 1978, Wyczawski H. E., Arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński 1822 – 1895, W 1975 – Gieysztor J., Pamiętniki z lat 1857 – 1864, Wil. 1913 I; Szematyzm Król. Galicji z l. 1870 – 87, Zbiór zeznań; - „Tyg. Ilustr.” 1903 nr 29 s. 578, - AGAD; zesp. Stałej Kmisji Śledczej, vol. I/1047, 2227, zesp. Kancelarii Namiestnika, Wydział Paszportów, vol. 3835, dok. z 28 X/9 XI 1846 (karty nie paginowane); B. Narod., rpk. 6555 k. 52, rkp. Akc. 8759 k. 54v., B. PAN w kr.: rkp. 1317; Rosijskij gosudarstvennyj istoriceskij archiv w Pet. zesp. 1286, inw. 14, vol. 1088 k.1, 7, inw, 16 vol. 387, cz. I k. 184v., cz. IX k. 441v – 443; Rossijskij gosudartvennyj voenno-istoriceskij archiv w Moskwie ; zesp. 1873, inw. 1, vol. 78, cz. 1 – VIII (akta sądu wojsk.), zesp. 1623, inw. 2/29, vol. 82, cz. IIk. 5 i n; - Mater. Red. PSB; Krótkie notatki biogr.; - Zob. też bibliogr. Przy bracie Onufrym.
Wiktoria Śliwowska
1.04.2010 09:39
Witam,
chciałabym zapytać kim dla Dionizego był Ambroży Skarżyński?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
Marta
PS. Może wspólnymi siłami opracujemy genealogię Skarżyńskich na Herbarzu?
chciałabym zapytać kim dla Dionizego był Ambroży Skarżyński?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
Marta
PS. Może wspólnymi siłami opracujemy genealogię Skarżyńskich na Herbarzu?
2.06.2010 10:52
Witam,
chciałabym zapytać kim dla Dionizego był Ambroży Skarżyński?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
Marta
PS. Może wspólnymi siłami opracujemy genealogię Skarżyńskich na Herbarzu?
Na podstawie moich skromnych wiadomości nie jestem wstanie określić pokrewieństwa Dyonizego Skarżyńskiego h. Bończa z Bendr na LItwie. Na podstawie jego aktu urodzenia (w moim posiadaniu) wiem kiedy się urodził i kto był jego rodzicami. Akt zgony jego ojca Łukasza Józefa lub Józefa Łukasza (w różnych dokumentach występują te imiona) sporządzonym na podstawie zeznań Onufrego Skarżyńskiego s. Łukasza Józefa, a brata Dyonizego w parafii Miroslavas wynika że imiona rodziców zmarłego są mu nieznane. Moje przypuszczenie jest następujące. Ponieważ synowie Łukasz Skarżyńskiego, Onufry i Dyonizy byli więźniami carskimi i zesłańcami syberyjskimi za przygotowania do powstania na Litwie w 1846r, a ich ojciec był pod nadzorem policji, z tego też powodu Onufry zataił rodziców swego ojca aby uchronić dalszą rodzinę przed ewentualnymi represjami carskimi.
Pozdrawiam
Jerzy - prawnuk Onufrego Skarżyńskiego
