Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Ruszczyński Adam
7.12.2013 19:36
RUSZCZYŃSKI Adam (1875-1932),
prawnik, działacz narodowy i społeczny. Urodził się 19 XII w Łabiszynie (pow. Szubin) jako syn Józefa, rządcy ziemskiego i Heleny z Grąbczewskich. Uczeń GMM w Poznaniu i gimnazjum w Bydgoszczy, gdzie zdał maturę w 1895. Był członkiem TTZ, u niego odbywały się tajne lekcje i zebrania, przechowywana była biblioteka towarzystwa Ukończył studia prawnicze we Wrocławiu i Berlinie W 1896-7 był prezesem Akademickiego Koła Polskiego „Concordia" we Wrocławiu. W 1898 zdał egzamin referendariuszowski. a w 1903 otworzył kancelarię adwokacką w Lesznie Od 1905 włączył się działania niepodległościowe. Należał do tajnej narodowodemokratycznej organizacji Ligi Narodowa i „Straży", w której był starosta na pow. leszczyński. Wspierał działalność konspiracyjnego koła naukowego TTZ w gimnazjum leszczyńskim. Przechowywał, liczącą około 200 tomów, bibliotekę organizacji. W domu R. obchodzono 100-lecie śmierci ks. J. Poniatowskiego i 50-lecie powstania styczniowego. W 1908 współzałożył i prezesował Kołu Śpiewaczemu „Dembiński" w Lesznie. Był w 1909 wśród założycieli Towarzystwa Polskich Katolickich Terminatorów, które dało początek klubowi sportowemu „Polonia" i zastępcą prezesa Towarzystwa Przemysłowców Polskich. Jako członek zarządu uczestniczył w wiecach i agitacji narodowej, organizowanych przez powołany w 1912 polski Wyborczy Komitet Powiatowy. Był inicjatorem utworzonego w październiku 1918 i członkiem Tajnego Komitetu Narodowego, od listopada przewodniczącym Tajnego Komitetu Obywatelskiego i prezesem Komitetu Wykonawczego Rady Ludowej na powiat i miasto Leszno. Nie dopuścił do funkcjonowania w Lesznie tylko niemieckiej Straży Obywatelskiej i w grudniu 1918 zorganizował polską Straż Ludową. Był jednym z 8 delegatów wybranych z Lesznie na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. 6 l 1919 został aresztowany przez niemieckie władze wojskowe, wraz z innymi członkami Rady Ludowej. Mimo interwencji w Berlinie był internowany do 5 VIII 1919 w Głogowie i Żaganiu. W styczniu 1919 zapoczątkował organizację polskiego sądownictwa, obejmując stanowisko pierwszego prezesa Sądu Okręgowego w Lesznie, któremu podlegały sady powiatowe w Lesznie, Rawiczu. Bojanowie, Jutrosinie, Gostyniu, Kościanie, Wolsztynie i Śmigłu. W 1922 kandydował z listy prawicowego Chrześcijańskiego Związku Chrześcijańskiego w wyborach do Sejmu, ale mandatu poselskiego nie uzyskał. Pracę zawodową łączył z działalnością społeczno-kulturalną. W maju 1923 wybrany został marszałkiem IV Zjazdu Katolickiego w Lesznie. Reżyserował sztuki teatralne i widowiska sceniczne, wystawiane przez członków Towarzystwa Przemysłowców Polskich. Z jego inicjatywy założono w 1923 Ogród Powiatowy im. Tadeusza Sobeskiego. W 1924 przeniósł się do Torunia, gdzie do 1929 był prezesem Sądu Apelacyjnego. Zmarł w Poznaniu w 1932. Był odznaczony Orderem Odrodzenia Polski. W 1945 jego imieniem nazwano jedną z ulic w Lesznie.
Świderski B., Ilustrowany opis Leszna i ziemi leszczyńskiej, Leszno 1928 s.36, 50, 54, 64-6, 70, 73-4, 96, 99, 102,109,239-40; tenże: Praca narodowa i Towarzystwo Przemysłowców Polskich w przedwojennym Lesznie, Leszno 1937 s.25-33; Karpiński B., 10-lecie Leszna, Leszno 1930 s.18, 26; Ziemia leszczyńska, red. Dere-siewicz J., Poznań 1966, s.240-2, Komolka M., Sierpow-ski S., Leszno zarys dziejów, Poznań 1987 s.135, 146; Kalendarium miasta Leszna, red. Piwoń A., Leszno 1996 s.60, 86; Historia Leszna, red. Topolski J., Leszno 1997 s.171, 174,213, 217, 220,223; Smoluchowski Z. .Kronika amatorskiego ruchu artystycznego w Leszczyńskiem 1900-1970, MBPL mps. sygn. 6703, s.192-195; Konspiracyjny ruch niepodległościowy uczniów gimnazjum w Lesznie, mps. Poznań 1971 s.11; Stępczak D., Chmie-iowska A., Alkiewtcz J. Informator do nazw ulic miasta Leszna, Leszno 1984 s.41; Chojnacki F.. Pobyt w obozie jenieckim w Żaganiu w 1919 roku. (Fragmenty wspomnień powstańca wielkopolskiego), „Kronika Wielkopolski" 1993 nr 4 s.87-91; - USC Leszno, Akta Zgonów 1921; - Fot. ze zbiorów autora.
Adam Pod siadły
prawnik, działacz narodowy i społeczny. Urodził się 19 XII w Łabiszynie (pow. Szubin) jako syn Józefa, rządcy ziemskiego i Heleny z Grąbczewskich. Uczeń GMM w Poznaniu i gimnazjum w Bydgoszczy, gdzie zdał maturę w 1895. Był członkiem TTZ, u niego odbywały się tajne lekcje i zebrania, przechowywana była biblioteka towarzystwa Ukończył studia prawnicze we Wrocławiu i Berlinie W 1896-7 był prezesem Akademickiego Koła Polskiego „Concordia" we Wrocławiu. W 1898 zdał egzamin referendariuszowski. a w 1903 otworzył kancelarię adwokacką w Lesznie Od 1905 włączył się działania niepodległościowe. Należał do tajnej narodowodemokratycznej organizacji Ligi Narodowa i „Straży", w której był starosta na pow. leszczyński. Wspierał działalność konspiracyjnego koła naukowego TTZ w gimnazjum leszczyńskim. Przechowywał, liczącą około 200 tomów, bibliotekę organizacji. W domu R. obchodzono 100-lecie śmierci ks. J. Poniatowskiego i 50-lecie powstania styczniowego. W 1908 współzałożył i prezesował Kołu Śpiewaczemu „Dembiński" w Lesznie. Był w 1909 wśród założycieli Towarzystwa Polskich Katolickich Terminatorów, które dało początek klubowi sportowemu „Polonia" i zastępcą prezesa Towarzystwa Przemysłowców Polskich. Jako członek zarządu uczestniczył w wiecach i agitacji narodowej, organizowanych przez powołany w 1912 polski Wyborczy Komitet Powiatowy. Był inicjatorem utworzonego w październiku 1918 i członkiem Tajnego Komitetu Narodowego, od listopada przewodniczącym Tajnego Komitetu Obywatelskiego i prezesem Komitetu Wykonawczego Rady Ludowej na powiat i miasto Leszno. Nie dopuścił do funkcjonowania w Lesznie tylko niemieckiej Straży Obywatelskiej i w grudniu 1918 zorganizował polską Straż Ludową. Był jednym z 8 delegatów wybranych z Lesznie na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. 6 l 1919 został aresztowany przez niemieckie władze wojskowe, wraz z innymi członkami Rady Ludowej. Mimo interwencji w Berlinie był internowany do 5 VIII 1919 w Głogowie i Żaganiu. W styczniu 1919 zapoczątkował organizację polskiego sądownictwa, obejmując stanowisko pierwszego prezesa Sądu Okręgowego w Lesznie, któremu podlegały sady powiatowe w Lesznie, Rawiczu. Bojanowie, Jutrosinie, Gostyniu, Kościanie, Wolsztynie i Śmigłu. W 1922 kandydował z listy prawicowego Chrześcijańskiego Związku Chrześcijańskiego w wyborach do Sejmu, ale mandatu poselskiego nie uzyskał. Pracę zawodową łączył z działalnością społeczno-kulturalną. W maju 1923 wybrany został marszałkiem IV Zjazdu Katolickiego w Lesznie. Reżyserował sztuki teatralne i widowiska sceniczne, wystawiane przez członków Towarzystwa Przemysłowców Polskich. Z jego inicjatywy założono w 1923 Ogród Powiatowy im. Tadeusza Sobeskiego. W 1924 przeniósł się do Torunia, gdzie do 1929 był prezesem Sądu Apelacyjnego. Zmarł w Poznaniu w 1932. Był odznaczony Orderem Odrodzenia Polski. W 1945 jego imieniem nazwano jedną z ulic w Lesznie.
Świderski B., Ilustrowany opis Leszna i ziemi leszczyńskiej, Leszno 1928 s.36, 50, 54, 64-6, 70, 73-4, 96, 99, 102,109,239-40; tenże: Praca narodowa i Towarzystwo Przemysłowców Polskich w przedwojennym Lesznie, Leszno 1937 s.25-33; Karpiński B., 10-lecie Leszna, Leszno 1930 s.18, 26; Ziemia leszczyńska, red. Dere-siewicz J., Poznań 1966, s.240-2, Komolka M., Sierpow-ski S., Leszno zarys dziejów, Poznań 1987 s.135, 146; Kalendarium miasta Leszna, red. Piwoń A., Leszno 1996 s.60, 86; Historia Leszna, red. Topolski J., Leszno 1997 s.171, 174,213, 217, 220,223; Smoluchowski Z. .Kronika amatorskiego ruchu artystycznego w Leszczyńskiem 1900-1970, MBPL mps. sygn. 6703, s.192-195; Konspiracyjny ruch niepodległościowy uczniów gimnazjum w Lesznie, mps. Poznań 1971 s.11; Stępczak D., Chmie-iowska A., Alkiewtcz J. Informator do nazw ulic miasta Leszna, Leszno 1984 s.41; Chojnacki F.. Pobyt w obozie jenieckim w Żaganiu w 1919 roku. (Fragmenty wspomnień powstańca wielkopolskiego), „Kronika Wielkopolski" 1993 nr 4 s.87-91; - USC Leszno, Akta Zgonów 1921; - Fot. ze zbiorów autora.
Adam Pod siadły