Nowy Dwór

Nowy Dwór-wieś w woj.łódzkim,powiecie rawskim,gminie Rawa Mazowiecka.W odległej przeszłości Nowy Dwór był myśliwską rezydencją książąt mazowieckich, a później także królów polskich. Tutaj w roku 1440 zmarł Książe rawski, gostyński i sochaczewski - jeden z władców Mazowsza - Ziemowit. Aż do XVII wieku Nowy Dwór był jedną z ważniejszych miejscowości w księstwie, a później województwie rawskim. Na znaczeniu stracił na przełomie XVII i XVIII wieku. W początkach XIX wieku na dobra Nowegodworu (taka wówczas była nazwa majątku) składał się folwark Nowegodworu oraz Starej Rawy i Helenkowa. Majątek poza tym posiadał gorzelnię, cegielnię, młyn wodny oraz tartak. Obszar wynosił około 2 300 hektarów.Pod konie XVIII wieku i na początku XIX właścicielami Nowego Dworu była rodzina Pułaskich. Pochodziła z niej Maria Pułaska z Suffczyńskich, jedna z dziedziczek Nowego Dworu, która w wieku 28 lat tragicznie zmarła w burzliwych wydarzeniach 1906 roku.Późniejszymi właścicielami Nowego Dworu była rodzina Okęckich prawdopodobnie herbu Radwan. Ślady rodzinny Okęckich wiodą także do niedaleko położonego Babska, którego Feliks Okęcki był pierwszym właścicielem, a także do majątku w Białogornem gdzie wzniesiono dwór dla Stefan Okęckiego, który tam nie zamieszkał, a dobra przekazał Ludwikowi Okęckiemu oraz do Brześcia gdzie w 1869 roku właścicielem był Władysław Okęcki a potem Konstanty Okęcki.Do końca II Wojny Światowej właścicielem Nowego Dworu był hrabia Stefan Okęcki. Jeden z nielicznych wówczas w tym regionie właścicieli ziemskich z wyższym wykształceniem rolniczym. Biegle władał językiem rosyjskim, niemieckim i francuskim. Żoną Stefan Okęckiego była wdowa po właścicielu niedaleko położonej Dębowej Góry, którego syna Stefan adoptował.Folwark Stefana Okęckiego liczył około 3 000 ha i był jednym z największych majątków w tej okolicy. Majątek prowadzony był na wysokim poziomie. W gospodarstwie działał młyn, którego mąkę eksportowano do krajów Europy Zachodniej. Na stałe zatrudniano około 80 osób, a w stajniach trzymano 48 koni. W pobliskim Raduczu zakładano stawy hodowlane, a na okoliczne tereny wprowadzono populację bażanta, która przez całą zimę była dokarmiana.Zapamiętany przez okolicznych mieszkańców starszy budynek dworu był drewniany i pochodził z połowy XIX wieku. W roku 1918 został on spalony przez wycofujące się wojska niemieckie. Wówczas na czas budowy nowego dworu hrabia Okęcki zamieszkał w dawnym budynku gorzelni. Nowy budynek dworu już murowany i pokryty dachówką, wybudowano na najwyżej wzniesionym terenie w 20 - tych latach XX wieku.Budynek charakteryzuje się ciekawym połączeniem stylu typowego dworu polskiego z wysokim dachem masandrowym. We dworze poza właścicielem często przebywała siostra hrabiego - Marianna Okęcka, która tutaj miała swoją apteczkę i znana była z udzielania pomocy medycznej okolicznym mieszkańcom.W czasie II Wojny Światowej majątek znajdował się pod okupacją niemiecką, ale okupanci pozwolili Okęckiemu na jego prowadzenie. Po Powstaniu Warszawskim w Nowym Dworze ukrywali się hrabia Ponikiewski z Poznania, hrabia Dzięciołowski z Lublina a także brat hrabiego - Paweł z żoną.W roku 1944 żona Stefana wraz z synem wyjechała do Szwajcarii. Po wojnie Okęcki wielokrotnie starał się o możliwość wyjazdu do rodziny, ale nie udzielono mu pozwolenia.Hrabia Okęcki w pierwszych latach po wojnie zamieszkał w wynajętym mieszkaniu, w wili na ulicy Sobieskiego w Skierniewicach. Nie podobało się to jednak ówczesnym władzom, gdyż mieszkanie to znajdowało się za blisko rozparcelowanego właśnie majątku. Okęcki pod presją władz przeniósł się do położonego blisko Warszawy Milanówka skąd dojeżdżał do Warszawy do pracy. Był to trudny czas dla hrabiego. Odwiedzający go mieszkańcy Nowego Dworu opiekowali się już wówczas samotnym i schorowanym hrabią. Według relacji dawnego stangreta hrabiego - Pana Tusińskiego, Stefan Okęcki zmarł na skutek przeziębienia i wyczerpania z niedożywienia. Jego grób znajduje się w Piastowie. Grób rodziców Stefana Okęckiego jest natomiast na starym cmentarzu w Starej Rawie.Bezpośrednio po II Wojnie przeprowadzono parcelację majątku hrabiego, a w budynku dworu utworzono szkołę. W latach 70 tych dwór należał do nowo powstałego Kwiaciarskiego Zakładu Doświadczalnego. Obecnie w budynku dworu zlokalizowane są pomieszczenia Kliniki Rehabilitacji.

Czeczot Katarzyna