Dobieszków 25.09.1863

Płk. Michał Zieliński z Bronisławskim i mjr Władysław Orłowski niewiele mieli czasu na spoczynek w Skoszewach, gdyż niebawem ukazała się awangarda moskiewska, złożona ze 100 kubańców i 40 dońców lotnego oddziału Zankisowa. Powstańcy wyruszyli ze Skoszew, lecz tuż za wsią uderzyli na nich kozacy, a gdy po chwili i piechota nadeszła i ogniem tyralierskim poczęła prażyć jazdę polską, ta zmuszona była zrejterować do Dobieszkowa, tracąc 3 zabitych i 2 rannych, których przez moskali obdartych z odzienia, później znaleziono i uniesiono.
Pod młynem w Dobieszkowie Zieliński zatrzymał się, aby stawić opór, lecz jazda zmieszana poczęła cofać się w nieładzie do Strykowa. Szesnastu legło pod Dobieszkowem, przeważnie dobitych, w tem trzech było z poderżniętemi kindżałem gardłami, 11 rannych nie zdołali moskale dobić. — W Strykowie dopiero udało się Zielińskiemu i Orłowskiemu wstrzymać część jazdy, flankierzy rozpoczęli ogień przeciw jeździe moskiewskiej, poczem powoli oddział począł się cofać do lasku, niedaleko od Woli Błędowej, skąd ruszył ku Sobocie, moskale zaś do Byszew, gdzie nad ranem przybyło jeszcze 5 rot piechoty i 400 jazdy.
Straty obustronne były znaczne. Prócz wymienionych poległ porucznik dr. Lucjan Schmid, adjutant Zielińskiego, ranny był Karol Kosiński, część oddziału poszła w rozsypkę. Niemniej dotkliwe ponieśli straty moskale, mając między innymi rannego sułtana Mahometa Gireja, ale odbili powstańcom pojmanych pod Żdżarami porucznika Lysandra, felczera i Dra Łatynsera. Lekarz ten własnemi piersiami zastawiał rannych powstańców i opatrywał podczas boju.
[Ziel.]

W 2023 na terenie bitwy został postawiony pomnik w 160 rocznicę wydarzeń. Pomysłodawcą i inicjatorem był Piotr Rodziewicz a także Towarzystwo „Strzelec”. Tablica powstała przy udziale i pomocy Gminy Stryków dofinansowana z budżetu Samorządu Województwa Łódzkiego. Udało się ustalić nazwiska niektórych poległych: Teodor Białkowski, Józef Busse, Józef Jagodziński, Władysław Krąkowski, Michałowski, Wojciech Osiński, Maciej Rybak i 9 nieznanynch