runy

[pic]symbole/runy.jpgW znaczeniu ogólnym wszelkie znaki literopodobne o charakterystycznych prostych liniach. Podobny charakter używanych znaków odnajdziemy w stanicach, tamgach, symbolach alchemicznych, liczbach cysterskich itp.

Pierwsze północnoeuropejskie znaki literowe tzw futhark (fuþark), pojawiają się w III wieku n.e. lub nawet kilkaset lat wcześniej. Były dostosowane do pisania na twardych materiałach, stąd charakterystyczny krój prostych linii. Pochodziły prawdopodobnie z pisma północnoetruskiego poddanego wpływom łacińskim. Stosowane przez plemiona germańskie. Jednak w wielu miejscach Europy wielokrotnie stosowano różne dodatki lub inne formy. Stąd duża trudność w odczytywaniu i interpretacji.

[pic_p]symbole/uruz.gif[pic_p]symbole/thurisaz.gif[pic_p]symbole/ansuz.gifRuny miały oprócz brzmień wiele znaczeń. Symbolizowały zjawiska, siły, bogów, przedmioty, substancje - choć wszystkie te znaczenia miała charakter symboliczny - dzisiaj wybitnie przeceniany szczególnie przez ruchy neopogańskie. Używane też były np. do rycia napisów na włóczniach (nadawania im imion), które miały charakter magiczny. Do dzisiaj grupy ezoteryczne przypisują im takie znaczenie.

Najstarszym zabytkiem runicznym z ziem polskich jest grot włóczni z Rozwadowa k. Stalowej Woli z napisem KRLUS. Późniejsze zabytki skupiają się głównie w rejonie Pomorza.

Istnieje teoria o pochodzeniu wielu herbów od znaków runicznych. Niektórzy uważają że z runów wywodzą się symbole stanic. Jakkolwiek faktycznie widać wyraźne podobieństwo kształtów w wielu herbach należy jednak tę teorię odrzucić a zbieżność przypisać naturalnemu zjawisku występowania podobnych kształtów w każdym dużym zbiorze symboli.

Hasła związane z runami